Kedilerde Astım: Bilmeniz Gerekenler

Astım, kedilerin %1 ila %5'ini etkileyen akciğerlerin alt solunum yollarının bir hastalığıdır.

Tanım konusunda bazı tartışmalar olsa da çoğu klinisyen ve araştırmacı, kedi astımının, kedinin bağışıklık sistemini uyaran parçacıklar olan solunan alerjenlere karşı alerjik bir reaksiyondan kaynaklandığı konusunda hemfikirdir.

Duyarlı bir kedi bir alerjeni ilk kez soluduğunda, sistemi bu antijeni hedef alan spesifik antikorlar üretir. Kedi bu antijene tekrar maruz kaldığında, bu antikorlar alerjeni tanır ve solunum yollarına birçok farklı bağışıklık hücresi türü getiren bir dizi olay başlatır. Bu bağışıklık hücreleri daha sonra iltihaplanmayı teşvik eden maddelerin üretimini tetikler; bu durum da tahrişe, şişmeye ve solunum yollarında reaktif daralmaya neden olur. Sonuç olarak, solunum yollarının çapı küçülebilir ve geçiş yollarında mukus birikebilir ( Şekil 1 ). Tüm bu süreçler, havanın solunum yollarından geçme kabiliyetini sınırlar ve kedinin nefes almada zorluk çekmesine neden olur.

Astım teşhisi konan kedilerin ortalama yaşı 4 ila 5 yaş arasındadır. Herhangi bir cinsiyetin astıma daha yatkın olduğu görülmemektedir ve bazı çalışmalar Siyam kedilerinin astıma yatkın olabileceğini öne sürse de, bu kesin olarak kanıtlanmamıştır.

Klinik Belirtiler

Astımlı kedilerde nefes almada zorluk, hırıltılı solunum, hızlı nefes alma, öksürme veya balgam çıkarma, ağız açık nefes alma veya kusma belirtileri görülebilir . Bu belirtilerin şiddeti, akut solunum krizlerinden kronik, hafif öksürük, yüksek solunum hızı veya artan solunum çabasına kadar değişebilir. Bu belirtiler kendiliğinden ortaya çıkabilir veya kedinin boğaz bölgesine hafifçe bastırıldığında ortaya çıkabilir. Bir astım krizi sırasında birçok kedi vücutlarını yere doğru eğer ve karakteristik bir duruşla boyunlarını öne doğru uzatır ( Şekil 2 ).

Tanı

Kedi astımını kesin olarak teşhis edebilecek tek ve spesifik bir test yoktur. Bunun yerine, veteriner hekimler tanı koymak için bilgi toplama ve testlere güvenirler. Bir veteriner hekim kedinizin astım olabileceğinden şüphelenirse, kedinin sağlık geçmişinin yanı sıra görüntüleme çalışmalarının sonuçlarını, kedinin hava yolu salgılarındaki hücrelerin mikroskobik değerlendirmesini (sitoloji) ve bazı durumlarda kan ve alerji testlerini dikkate alacaktır.

Kedilerde astım teşhisi söz konusu olduğunda, bir resim bin kelimeye bedeldir, bu yüzden veteriner hekimler bir kedinin akciğerlerinin içini görmek ve durumlarını değerlendirmek için radyografiler (röntgen), bilgisayarlı tomografi (BT) ve bronkoskopi kullanırlar. Astımlı kedilerde, radyografiler genellikle -ama her zaman değil- iltihaplı hücrelerin birikmesiyle oluşan hava yolları boyunca karakteristik parlak dallanma desenini ortaya çıkarır ( Şekil 3 ). Daralmış hava yollarında sıkışan hava, akciğerlerin aşırı şişmesine ve radyografide normalden daha büyük görünmesine de neden olabilir. Vücudun üç boyutlu rekonstrüksiyonlarını oluşturmak için X-ışınlarını kullanan BT de astımı teşhis etmede ve bu durumu kedilerdeki diğer hava yolu hastalıklarından ayırmada faydalı olabilir, ancak BT'nin bu uygulaması hala biraz deneyseldir.

Bronkoskopi, esnek bir kameranın (bronkoskop) ağızdan geçirilerek akciğerlerin hava yollarına kadar ilerletildiği bir tekniktir. Ağır sedasyon veya genel anestezi gerektiren bu teknik , hava yollarının içini görüntülemek ve hava yollarını döşeyen hücrelerden örnekler toplamak için kullanılabilir. Astımlı kedilerin hava yollarının iç yüzeyinde genellikle belirgin değişiklikler görülür, ancak bu değişikliklerin bazıları diğer solunum yolu hastalıklarında da görülebilir. Astımlı kedilerin hava yollarından alınan hücrelerin analizi, yüksek sayıda iltihaplı hücrenin varlığını ortaya çıkarabilir, ancak bu hücreler diğer solunum yolu hastalıklarından muzdarip kedilerde de bulunabilir.

Kedi astımı teşhis edilirken, benzer belirtilere neden olabilecek ve benzer test sonuçları verebilecek diğer rahatsızlıkları elemek çok önemlidir. Kronik bronşit, akciğer kurdu istilası, diğer parazitlerin akciğerlere göçü ve zatürreye yol açan diğer bulaşıcı hastalıklar, kedi astımında bulunanlara benzer belirtilere ve test sonuçlarına neden olabilir. Bu diğer rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar, astımlı bir kedi için uygun olmayabilir ve faydadan çok zarar verebilir.

Tedavi

Kedi astımını tedavi etmek için veteriner hekimler genellikle akciğerlerdeki iltihabı azaltmak için kortikosteroidler ve hava yollarını genişletmek için bronkodilatörler reçete ederler. Bu ilaçların her ikisi de ağızdan, inhale ve enjekte edilebilir formlarda mevcuttur. Kortikosteroidler tek başına kullanılabilse de, bronkodilatörler genellikle tek başlarına kullanılmazlar çünkü astıma neden olan hava yolu iltihabını tedavi etmezler.

Kedi astımı için diğer ilaç ve tedavilerin işe yaradığı henüz kesin olarak kanıtlanmamıştır. Belirli alerjenlere karşı duyarsızlaştırma (insanlara uygulanan alerji aşıları gibi), omega-3 yağ asitlerinin kullanımı ve iltihaplanmaya yol açan metabolik yolları bozmayı amaçlayan ilaçlar gibi deneysel tedaviler, kedi astımının tedavisinde bir miktar umut vaat etse de, bunları geliştirmek ve güvenliklerini ve etkinliklerini kanıtlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. İç mekan havasını temizleme ve alerjenlerden kaçınma gibi diğer yaklaşımlar, insan astım hastalarında faydalı oldukları için bazen önerilmektedir, ancak kedi astım hastalarında etkili oldukları titizlikle test edilmemiş veya kanıtlanmamıştır.

Prognoz

Kedi astımı genellikle zamanla önemli ölçüde iyileşmeyen ilerleyici bir rahatsızlıktır ve etkilenen kediler, hafiften yaşamı tehdit edici seviyeye kadar değişen yoğunlukta ara sıra astım atakları yaşayabilirler. Kediler astımdan asla tam anlamıyla "tedavi" edilemese de, solunum çabalarını dikkatlice izleyerek, öksürüğe dikkat ederek ve ihtiyaç duyduklarında ilaç kullanarak, sahipleri astımlı kedilerinin yıllarca mutlu bir şekilde yaşamalarına yardımcı olabilirler.